Voor vermogen opbouwen is tijd nodig, dus het is fijn als je vroeg begint. Dan kan je geld lekker een paar decennia doorpruttelen. Maar wat als je al boven de 40 bent? Gelukkig heeft dat weer andere voordelen.
Jong beginnen is wel echt een heel groot voordeel. In mijn berekening voor politieagenten zie je hoeveel makkelijker de jonge agent het heeft ten opzichte van de 40-jarige. Hij bespaart een paar honderd euro per maand en kan makkelijk stoppen op zijn 55ste, waar de middelbare agent wat radicalere dingen moet doen.
Maar het idee dat je ‘te laat’ kunt zijn, daar heb ik wel een paar kanttekeningen bij. Te laat is hooguit zeggen ‘dat doe ik wel een keer’ en er dan pas jaren later aan toe komen, of nog erger: ‘dat kan ik helemaal niet, ik heb geen verstand van geld’ en dan pas later doorkrijgen dat het je negatieve zelfbeeld was dat je tegenhield. Of een angst voor ‘de beurs’.
En dan nog is het hooguit jammer. Alsnog vandaag gewoon wel beginnen is nog steeds beter dan nooit. Alle clichés over ‘het beste moment was tien jaar geleden, het op één na beste moment is nu’ zijn allemaal gewoon heel erg waar.
FIRE, de opfriscursus
Voor de mensen die hier verdwaald zijn en eigenlijk niet precies weten wat FIRE is, volgt hier nog even de samenvatting. FIRE is het idee dat je tijdens je werkende leven zuinig leeft, ook als je steeds meer gaat verdienen, het overschot van je geld belegt, en zodra het kan, ontslag neemt en – nog steeds zuinig levend – van je vrijheid gaat genieten. In de klassieke rekensommetjes uit de VS, heb je genoeg zodra je 25 maal je jaarlijkse uitgaven aan vermogen hebt. Die regel is in Nederland aan nogal wat discussie onderhevig, maar dat is het globale idee.
Je hebt hiervoor twee dingen nodig. Ten eerste moet je kunnen leven van weinig, zodat je èn meer kunt sparen tijdens je werkende leven, èn minder nodig hebt als je met werken gestopt bent. Ten tweede heb je wat basiskennis nodig over beleggen, en vooral ook de kalmte om niet in paniek alles te verkopen als er een beurskrach is. Alles op een spaarrekening is voor FIRE geen optie, want de inflatie eet je winst zo weer op.
Inmiddels is er een hele waaier aan FIRE-varianten ontstaan. Je kunt bijvoorbeeld blijven werken – desnoods veel minder of ander werk (dan heet het FI). Of je gaat niet zozeer met pensioen maar heel vaak op sabbatical (dan heet het FIRO – Financially Independant, Retire Often). Of je bent niet helemaal FIRE maar wel genoeg dat je vanaf nu een baantje van een of twee dagen bij de plaatselijke bakker hebt en verder niets (dan heet het BaristaFIRE).
Of je wil helemaal niet zuinig leven, dus je zorgt voor veel meer vermogen. Meestal heb je daarvoor ook een hoog inkomen nodig. Ik vind dat dit niet echt meer FIRE is, maar gewoon ouderwets rentenieren. Zuinig zijn is wat mij betreft een kernwaarde van FIRE. Eigenlijk zouden we allemaal zuinig moeten zijn, want de wereld gaat ten onder aan overconsumptie. Bovendien: je wordt helemaal niet blijer van meer spullen of meer luxe. Kost alleen maar geld, en geld is tijd, en tijd is vrijheid. Hoe minder je uitgeeft, hoe vrijer je bent. Maar voor de liefhebbers is ook daar een term voor: FatFIRE. Voor het ouderwetse, Mr Money Mustache type FIRE is tegenwoordig de term LeanFIRE.
FIRE als je ‘te oud’ bent
Goed, dat was de spoedcursus. Heel veel van mijn lezers streven niet zozeer FIRE na, maar zijn hier voor de bespaartips, of omdat ze alleen een paar jaar eerder met pensioen willen, of ze komen hier gewoon voor de lol.
Er zijn ook lezers die al eens gezegd hebben: voor FIRE ben ik al te laat want ik ben al X jaar. Tegen die gedachte wil ik toch graag bezwaar aantekenen. Je bent dan misschien geen 25 meer, en als je op je 25ste was gaan beleggen, was je nu stinkend rijk, maar je hebt een paar dingen mee die een 25-jarige niet heeft.
Ikzelf begon op mijn 45ste. Je leest het allemaal hier. Dat is, als je FIRE-grondleggers zoals Mr Money Mustache moet geloven, rijkelijk laat. Dan had je al 15 jaar zonder baan kunnen leven. In theorie is dat zeker zo. Maar zou ik dat gedaan hebben? En zou het mij gelukt zijn? Ik betwijfel het. Want 45 zijn als je start, heeft veel voordelen. Je raadt het nooit: het zijn er vijf!
1. Je inkomen is hoger
Hij lag voor de hand: je verdient meer als je 45 bent. Meestal, tenminste. Je hebt misschien een hogere levensstandaard, dus die moet je dan nog de baas worden, maar je hebt de mogelijkheid om veel grotere sprongen te maken in je vermogen. Ikzelf verdiende op mijn 25ste genoeg om van te leven, maar niet erg veel meer. Rond de €1700, als ik het me goed herinner. Was toen genoeg, maar heel veel had ik niet over. Nu verdien ik bijna €4500 en beleg ik elke maand €2500. Ik leef dus van ongeveer hetzelfde bedrag, maar wel luxer. Voornamelijk omdat mijn vaste kosten lager zijn: mijn maandelijkse hypotheekbedrag is een heel stuk lager dan mijn huur toen was, en mijn huis is zo fijn geïsoleerd dat ik nauwelijks meer aan energie betaal. Op mijn 25ste woonde ik een stuk slechter voor meer geld. Arm zijn is duur, hadden we al eens vastgesteld.
2. Je kunt beter met geld omgaan
Je hebt inmiddels een paar rondjes om de zon gedaan, en je hebt je vinger wat minder snel bij de trekker van je bankrekening dan vroeger. Toegegeven, ik was hier altijd al redelijk goed in. Maar toen ik 25 was, was ik nog bezig met het afronden van mijn studie, en zat ik heel wat vaker in de kroeg dan nu. Ik schoot nog weleens uit in een kledingwinkel, betaalde te veel voor dingen… Nu denk je wat beter na. Een ‘must-have’ is zelden een must-have, de aanbieding komt wel weer een keer voorbij, en je auto doet het nog prima.
3. een deel van je bucketlist is al afgewerkt
Als je heel vroeg begint met zuinig zijn, heb je misschien de neiging door te slaan. Alle de leuke dingen uit te stellen. Ga je op wereldreis direct na je studie als je FIRE wil worden? Ik ben bang dat je dan misschien toch thuisblijft, en dat is best zonde. Je jonge jaren gaan toch voor een deel over domme dingen doen: verkeerde partners, verkeerde carrièrekeuzes, verkeerde versnaperingen op van die feestjes waar je niet meteen had willen belanden. Als je vroeg begint met FIRE, ga je misschien wel denken dat je accountant of bedrijfsjurist moet worden. Of je blijft misschien bij je ouders wonen, of andere onverstandig-verstandige dingen doen.
Maar jij, middelbare FIRE-aanhanger? Jij bent al wezen backpacken – als je daar tenminste zin in had. Hopelijk kijk je terug op de eerste helft van je leven met tevredenheid en liefst ook nog wat schaamrood op de kaken.
4. Je hebt meestal een pensioen en vrijwel zeker AOW
Een enorm voordeel: als je een baan hebt, heb je decennia lang gewerkt en in bijna alle gevallen pensioen opgebouwd, waar je op je oude dag van kunt genieten. Dat is een enorme spaarpot. Dan is er ook nog AOW, en hoewel die steeds lastiger te financieren is, geloof ik niet dat die afgeschaft gaat worden. Als de politiek al om de hete brij heen draait wat betreft een onzinnige subsidie als de hypotheekrenteaftrek, alleen maar om de woningbezitter niet boos te maken, dan zal ook de AOW het wel overleven. Dat is tenslotte een verworvenheid die voor vrijwel alle kiezers geldt, niet alleen mensen met een hypotheek. Bovendien: bejaarden gaan stemmen. Bejaarden boos maken is niet handig als je minister-president wil worden.
Deze pensioenpot is echt een enorm voordeel. Als je zo snel mogelijk financieel onafhankelijk wil worden, heb je op je 45ste nog maar twintig jaar om te overbruggen – je AOW gaat wel iets later in dan dat, maar je pensioen kun je heel vaak zelfs al op je 60ste laten beginnen. Je zit al op een enorme berg geld, alleen is die berg onzichtbaar.
Ik ga hier volop gebruik van maken. Ik begon dus op 45, en dat is inmiddels ruim 2,5 jaar geleden. Ik wil stoppen voor mijn 55ste, en dat gaat ruim lukken, want tegen die tijd hoef ik maar minimaal 5 jaar te overbruggen, en wellicht 10, mocht het pensioen tegenvallen. Omdat ik ruim 55% van mijn inkomen beleg, is de kans heel groot dat dit prima in orde gaat komen. Als ik nu 25 was, zag het plaatje er heel anders uit. Dan moet je met een veel langere looptijd rekening houden. (Even aangenomen dat je niet vroegtijdig onder de tram loopt, of anderszins voortijdig uit ons midden geplukt wordt, natuurlijk. Maar daar gaan we sowieso vanuit, anders hoef je aan dit hele plan niet te beginnen – of juist wel, want wil je die korte tijd onder een systeemplafond doorbrengen?)
5. Je hebt alles al
Toen ik begon met Hoefnixen, 2,5 jaar geleden, had ik de grotere uitgaven al gedaan. Mijn huis is al 16 jaar geleden gekocht. Ik heb alle apparaten in huis en niet bezuinigd op kwaliteit. Ik heb in de loop der jaren zoveel meubels verzameld dat ik een deel ook alweer weg heb gedaan. Ik heb gewoon alles al. Investeren in spullen hoeft bijna niet meer. Zie ook de vermakelijke tirade tegen spullen van schrijver Bill Bryson.
Dit geldt voor veel 45-jarigen. Verhuizen naar een groter huis doe je ook niet zo snel meer, afhankelijk van of (en hoe snel) je aan kinderen bent begonnen.
BONUS! 6. je bent precies op tijd voor je excentrieke fase
Misschien wel net zo belangrijk als alle bovenstaande voordelen: je weet wat je wil, en als dat iets raars is, dan doe je het toch gewoon. Je laat je niet meer wijsmaken dat het een gek plan is om A te doen, of B te willen. Je bent nu eenmaal jezelf, en je doet de dingen op je eigen manier. Die houding heb je wel een beetje nodig als je financieel onafhankelijk wil worden. Want een idioot plan is het natuurlijk wel – maar ook een enorm goed plan, en een haalbaar plan, dus je laten ontmoedigen door alle verbaasde reacties is een slecht idee.
Mijn neiging om mijn huis te verhuren aan gasten van buren en dan zelf in een camper te gaan zitten wonen en werken die week, dat vinden heel veel mensen heel raar. Wat zij niet weten, is hoe geweldig het is. Geld verdienen terwijl ik werk aan mijn campingtafeltje, vogeltjes om mij heen… Het is mijn grootste geluk.
Zo, dat waren de vijf zes redenen om niet te wanhopen als je ‘te laat’ bent. Voor mij was het precies op tijd. Misschien had ik die drie jaar die ik al heel goed verdiende, graag meegenomen. Aan de andere kant: in die drie jaar heb ik mijn campertje gebouwd, mijn huis van het gas afgehaald, en mijn hypotheek overgesloten. Dat kostte allemaal geld, maar het zijn allemaal investeringen die hun geld hebben opgeleverd.
Volgen? Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief, dan krijg je elke twee weken een update met al mijn posts die je in die tijd gemist heb.
Leave a Reply