Pride is alweer begonnen in Amsterdam, en daarom even een huishoudelijke mededeling: mevrouw Hoefnix is niet hetero. Zelf is ze daar buitengewoon tevreden mee, maar er zijn uiteraard wat nadelen. Maakt het ook uit voor je financiële huishouden?
Toen mevrouw Hoefnix een klein Hoefnixje was, een jaar of 17, had ze verkering met een meisje. Dat meisje had haar moeder verteld dat ze lesbisch was, en haar moeder had hier een buitengewoon pragmatische kijk op: ‘Je moet maar een goede opleiding doen, want er komt geen man met een goede baan die je gaat onderhouden.’
Nu zit de lezer misschien te stotteren van verontwaardiging, maar het was toen nog geen 2025. De tijden zijn veranderd. Bovendien was die gedachte iets minder vreemd als je bedenkt dat vriendinnetje uit een rijk nest kwam, en moeder nooit had gewerkt, behalve een bijbaantje voor twee dagen in de week tegen de verveling.
Het vriendinnetje is uiteraard al lang verleden tijd, maar ik denk nog weleens aan die uitspraak. Is het leven van een queer iemand tegenwoordig nog steeds anders, in financieel opzicht, dan dat van hetero’s?
Ten eerste: mensen die een kwetsbare positie in de samenleving hebben, hebben meer belang bij een financiële backup. Je hebt minder macht, minder mogelijkheden, er vallen sneller dingen tegen, en dat zou je eigenlijk moeten compenseren met financiële veiligheid. Ik heb er in mijn serie ‘de verkeerde mensen beleggen’ ook al aandacht aan besteed.
Hebben queers die kwetsbare positie? Ja zeker, nog steeds. Die positie is natuurlijk sterk verbeterd, maar de kwetsbaarheid is er nog steeds. Vroeger was de achterstand veel zichtbaarder. Toen waren er bijvoorbeeld nog belastingvoordelen voor getrouwden, en trouwen mochten homostellen niet. Toen moest je er nog rekening mee houden dat je onterfd zou worden door je ouders. Toen moest je naar de notaris als je wilde dat je partner je erfgenaam was – of als partner beschouwd werd in het ziekenhuis. Toen waren er zelfs financiële instellingen die mannen met aids discrimineerden. Toen zat je vaker in de kast en was je misschien zelfs wel getrouwd, met kinderen. Geheimen hebben kost heel veel energie en is slecht voor je gezondheid. En scheiden is duur.
Er is dus veel verbeterd, maar ook nu nog gelden sommige van die financiële risico’s en nadelen voor een deel van de queer gemeenschap. Sommigen van ons leven nog steeds in de wereld die ik in de jaren ’90 kende. Als je nu bijvoorbeeld trans bent, heb je een bovengemiddeld risico op geweld, dus ook op blijvend letsel, fysiek en mentaal. Je komt vaak moeilijker aan een goede baan. De kans dat je familie je verstoot, met medeneming van financieel vangnet en de erfenis, is groter. En zolang JK Rowling bestaat en een twitter-account heeft, heb je ook van haar veel last.
Ik weet niet hoe het nu is, maar heel lange tijd kwam uit elk onderzoek dat queer mensen een slechtere geestelijke gezondheid hadden dan hetero’s. Mensen waren soms eenzaam, hadden vaak trauma’s uit hun puberteit en zorgen over de toekomst. Allemaal slecht voor je, én voor je bankrekening.
Mijn relatie met de familie kreeg ook een knauw destijds, en misschien is dat wel een deel van de basis geweest van mijn instinct: je moet ervoor zorgen dat je financieel nooit iemand anders nodig hebt. Ik leefde desnoods een hele zomer op slavinken, aardappelen en sperzieboontjes, zolang ik maar niet mijn ouders om geld hoefde te vragen. Dat leverde trouwens ook weer conflicten met het thuisfront op, want deze houding werd gezien als een motie van wantrouwen (en daarin had het thuisfront gelijk).
Het is inmiddels in mijn leven geen nadeel meer dat ik niet hetero ben. Ik leef in een omgeving waar dat geen probleem is en hou eigenlijk geen rekening meer met slechte reacties uit de omgeving. Hoewel in dit stadsdeel nog weleens een regenboogvlag door buurjongetjes van een gevel wordt getrokken of zelfs in brand gestoken, voelt dat niet meer persoonlijk. Bovendien zijn dat vrijwel altijd moslim-jongens, die weliswaar ook beter zouden moeten weten, maar die het in het leven meestal slechter getroffen hebben dan ik. Bang zou ik niet van ze worden.
Maar dit kan wel veranderen. Alle vooruitgang is kwetsbaar, en mensen die denken dat het nu een keer klaar moet zijn met dat gezeik over minderheden, zien toch iets over het hoofd. Jongens worden steeds vaker opgestookt zich te misdragen tegen vrouwen, immigranten, homo’s en transgenders. Mocht je queer zijn, dan zou ik voorlopig geen baan accepteren waar veel zakenreizen naar de VS bij horen. Ook in Europa kruipt de politiek van Orban-achtige types steeds verder richting het westen. Christelijk extremisme neemt toe in Nederland, en dat gaat nog veel vreselijke dingen opleveren. Voorlopig vooral voor vrouwen, maar dat zal niet lang duren.
Als dit allemaal geen hobbeltje in de geschiedenis zal blijken, maar een structurele achteruitgang, dan zitten we snel weer in dezelfde situatie als die waarin ik opgroeide. Dan moet je als queer weer zorgen dat je je financiële zaakjes op orde hebt, als extra veiligheid. Helaas.
Volgen? Schrijf je in voor mijn nieuwsbrief, dan krijg je elke twee weken een update met al mijn posts die je in die tijd gemist heb.
Leave a Reply