Vroeger, toen ik nog niet aan beleggen deed, beschouwde ik nieuws over de economie even relevant voor mij als nieuws over files: vast heel belangrijk, voor andere mensen. Ik heb geen auto, dus veel plezier daar op de A4 bij Zoeterwoude-Dorp.
Waar ligt Zoeterwoude-Dorp eigenlijk…? Hoe dan ook, dat zag ik natuurlijk verkeerd. De economie is relevant voor iedereen. Maar nu ik mijn geld beleg en heel graag zo snel mogelijk financieel vrij wil zijn, is mijn belangstelling gestegen. En zo kwam ik terecht bij de podcast ‘Zo simpel is het niet’ van het NRC, over economische kwesties. Het prikt nogal wat meningen door, van links en rechts, over problemen en oorzaken. En doet dat op een manier die goed te volgen is, in ieder geval voor mij, en dus ook vast wel voor de meeste lezers hier.
In de aflevering over de stijgende ziektekosten en waarom die zo lastig te beperken zijn, kwam zijdelings een feit voorbij dat ik me nog nooit had gerealiseerd: producten worden alsmaar goedkoper, en diensten worden alsmaar duurder. Ze noemden het in de podcast de ‘kostenziekte’. Die term kende ik nog niet, maar als je erover nadenkt, is het ook wel logisch. Producten worden steeds vaker in lagelonenlanden geproduceerd, de techniek vindt dingen uit waardoor er minder mensen nodig zijn om dingen te produceren, maar diensten moeten door mensen gedaan worden. En moeten meestal in Nederland blijven, waar we met z’n allen verwende rijke stinkerds zijn die alsmaar welvarender worden – uitgezonderd bijstandmoeders, chronisch zieken en nog een paar groepen die ik over het hoofd zie.
Wat speuren leert dat de term ‘kostenziekte’ sowieso lang niet zo bekend is als zou moeten. Als je zoekt op het woord, tref je alleen op een pagina van het blad ‘Arts en Auto’ een uitleg aan. (Ik persoonlijk denk dat het feit dat er een blad bestaat dat ‘Arts en Auto’ heet, ook wel wat zegt over waarom de medische zorg zo duur is, maar dat terzijde.) De term ‘cost disease‘ levert heel veel meer hits op.
Diensten stijgen in kosten, spullen dalen. Ook buiten de gezondheidszorg. Is dit vervelend? Ja, behoorlijk. Want spullen, daar hadden we allemaal toch al te veel van. Overconsumptie zou zo’n groot probleem niet zijn als het andersom was geweest: spullen duur, diensten goedkoop. Dan lag de oceaan wellicht niet vol plastic en Ghana niet vol afgedankte fast fashion. Ook wordt daarmee het repareren van kapotte apparaten duurder dan nieuwe dingen kopen. Allemaal wellicht een deel van de verklaring voor overconsumptie.
Bovendien is het onhandig voor je budget, want diensten zijn dingen die je blijft afnemen. Hoeveel tv’s heb je nodig? Een, misschien twee. Ik heb er zelf niet eens ééntje. Maar je kunt meestal niet besluiten dat je de komende tijd niet meer naar de kapper gaat. ‘Ik heb een nieuw kapsel gekocht! Hoera, nu ben ik voor een jaar of tien weer klaar.’
Maar er is ook een oplossing: een handig mens worden. Veel zelf doen. Zelf koken in plaats van uit eten, zelf repareren in plaats van een loodgieter bellen. Een beetje Mr Money Mustache channellen, zeg maar.
Dat scheelt een klap geld want je haalt daarmee de duurste dingen uit je budget. Het is misschien de moeite waard om eens een lijstje te maken van de diensten die je afneemt en wat die kosten. Dingen als kinderopvang, kapper, schoonheidsspecialist, schilder, van die zaken.
Ikzelf kom op het volgende rijtje:
- tandartscontrole, één keer per jaar (gelukkig nooit extra kosten)
- monteur van mijn campertje, één of twee keer per jaar (wel vaak duur)
- schoonmaakster, twee keer per maand (best een hap van het budget)
- kapper, eens in de paar maanden (heel goedkope kapper)
De meeste zijn onvermijdelijk. Ik zou de camper weg kunnen doen, en dat scheelt inderdaad een hoop geld, maar zo ver wil ik niet gaan. Ik zou eigenlijk wel mijn schoonmaakster moeten opzeggen, want die kost me zo’n €100 per maand. Maar ik hou haar toch, voorlopig.
Ook een nieuw inzicht: kleding lijkt wel een product, maar is toch een dienst. Kleding moet in elkaar gezet worden door mensen, want kan niet geautomatiseerd geproduceerd worden. Dat die dienst niet steeds duurder maar juist steeds goedkoper wordt, komt door misstanden die verdacht veel weghebben van slavernij, en dalende kwaliteit. Ik ben mijn Project Textielberg nog niet vergeten! Hopelijk binnenkort meer nieuws, als ik eindelijk eens wat meer tijd heb om dat overschot aan textiel weg te werken.
Leave a Reply to Petra Cancel reply