Heb je een hekel aan kapitalisten? Ga beleggen

Deze slotaflevering van de serie over mensen die niet beleggen maar het wel moeten doen, wordt een pittige, maar hear me out. Als je een socialist bent die Marx leest en een hekel heeft aan kapitalisten, dan moet je gaan beleggen. Ja, slikt u rustig even in uw koffie, ik kan het uitleggen.

Karl Marx, de vader van het socialisme en het communisme, analyseerde ooit het probleem van de grote arme massa versus de kleine elite. We doen even de Jip en Janneke-samenvatting van de kwestie:

Marx zag eind 19e eeuw een grote massa arbeiders die geen enkele macht hadden, en als verdienmodel maar één optie hadden: hun arbeid. Ze stonden bovendien machteloos tegenover een kleine elite die alle machtsmiddelen en kapitaal in handen had. Deze kapitalisten knepen volgens het principe ‘voor jou tienduizend anderen’ de enorme arbeidersklasse uit, tot die in een permanente staat van ondervoeding en ziekte ten onder dreigde te gaan.

De kapitalisten hadden dus de zaken in handen die winst opleveren: de machines en fabrieken, het vermogen, de politieke macht, en de macht om arbeiders in te zetten voor een hongerloon. De arbeider daarentegen had maar één ding. Zijn eigen lijf om arbeid mee te verrichten. Die arbeid ruilde hij voor geld, maar daarmee kon hij nooit echt meedelen in de winst van een bedrijf. Omdat de kapitalisten altijd zouden blijven streven naar meer winst, zou de arbeider steeds verder uitgebuit worden.

Marx zag maar één oplossing voor deze situatie. Die zou zo onhoudbaar worden, dat de arbeidersklasse in opstand zou komen en het hele kapitalisme omver zou werpen. Een andere uitkomst leek hem niet realistisch; de revolutie was onafwendbaar.

Dat zag Marx verkeerd. De arbeidersklasse organiseerde zichzelf in vakbonden en andere verenigingen, en verbeterde haar situatie via de geleidelijke weg. Men vocht (keihard, trouwens) voor de zesdaagse en uiteindelijke vijfdaagse werkweek, voor het kinderwetje, voor algemeen mannenkiesrecht en later vrouwenkiesrecht, voor de leerplicht, enzovoorts. Bovendien richtten ze dingen op als de wooncoöperatie, die huizen bouwde voor zijn leden. Dit was de sociaal-democratie die decennialang succesvol was in het verheffen van de gewone mens.

Die revolutie is er dus vrijwel nergens gekomen – en waar die er wel kwam, is hij verkeerd afgelopen. Maar het socialisme leeft, want de inkomensverschillen stijgen alweer vele jaren. De ene miljardair na de andere knijpt de rest van de samenleving weer ouderwets uit. Er zijn talloze mensen in Amazon-locaties die luiers dragen omdat ze niet naar de plee mogen, want Bezos wil zo graag nog meer miljarden verzamelen. Ondertussen zucht de rest van de samenleving onder een soort dwangvoeding van marketing en consumentisme om als afzetmarkt te dienen.

Maar. Er is iets veranderd sinds de 19e eeuw. We hebben nu internet, en beleggingsrekeningen die iedereen kan openen, en we hadden Jack Bogle, die het indexfonds heeft uitgevonden. Dit allemaal bestaat nog maar een paar decennia. En de rechtstreekse controle over je beleggingen en de extreem lage kosten van tegenwoordig zijn nog nieuwer. En dat betekent sindsdien dat de gewone mens nu iets kan wat vroeger niet kon: meebezitten van het kapitaal. Van de machines, de bedrijven, en de macht. Je kunt, hoe arm je ook bent, een stuk Amazon bezitten. En daarmee heb je naast je arbeid ook vermogen, dat geld opbrengt zonder dat jij er iets voor hoeft te doen.

Uiteraard is er nog aardig wat verschil. Zolang je weinig geld hebt, zijn je opties om veel vermogen op te bouwen, ook een stuk kleiner. En mensen als Bezos blijven immorele psychopaten die nooit meer kunnen verliezen omdat ze gewoon veel te rijk zijn en hun perverse macht kunnen inzetten om heel veel nare dingen te doen. En het systeem dat dit mogelijk maakt, verandert niet als je eraan mee gaat doen.

Tenzij je het met z’n allen gaat doen, natuurlijk. Dat zal nooit gebeuren, maar soms droom ik van hele mooie dingen. Stel dat alle Amazon-inpakkers en -bezorgers zich zouden organiseren en elk een aandeel in het bedrijf kochten, en naar de aandeelhoudersvergadering gingen. Stel je die jaarvergadering eens voor… Shell vindt die paar activisten al gruwelijk irritant. Kun je nagaan wat er gebeurt als die hele vergadering volzit met de mensen die je aan het leegzuigen bent. Mensen die nu via de omweg van de aandelenbeurs profiteren van die exploitatie, en die over je miljoenenbonus gaan stemmen… Nou ja, daar kan ik dus zo een avond lang over mijmeren.

Het mag dus miniem lijken, maar het principe is veranderd. Iedereen kan nu delen in de pot, ook de gewone mens. En juist de gewone mens zou moeten beleggen, is nu al deze hele serie lang mijn motto. Dat is niet zozeer een kwestie van ‘if you can’t beat them, join them’ maar een kwestie van democratisering van investeren. Het alternatief is: de beurs en zijn grote winsten overlaten aan de mensen die toch al de winnaars van de samenleving zijn.

Anyway. Leve de revolutie, en ga beleggen!


Wel op een goeie manier, alsjeblieft. Kernwoorden: passieve, lowcost, breed gespreide indexfondsen, vaak ETFs. Geen crypto, geen losse aandelen en geen gedoe. Lees hier meer over wat al die termen betekenen en waarom dat allemaal essentieel is:


Volgen? Twee opties:


Posted

in

by

Comments

9 responses to “Heb je een hekel aan kapitalisten? Ga beleggen”

  1. Mr. Groeigeld Avatar

    Mooi geschreven.
    Ook even wat recalcitrant doen: persoonlijk word ik een beetje allergisch van mensen die tegenwoordig roeptoeteren over vermogensverschillen en -ongelijkheid. Een verschil is een feit, ongelijkheid zit tussen je oren. Dat laatste ontstaat wanneer je je vergelijkt met anderen (iets wat je niet te vaak moet doen). Pas als vermogensverschillen leiden tot bijv. verschil in kansen, vind ik dat we er iets aan moeten doen. Tot die tijd is het vooral veel geroep vanaf de bank dat er vanalles opgelost moet worden zonder zelf verantwoordelijkheid te nemen en kansen te pakken.

    Zoals je zegt: ga beleggen. Iedereen kan het, de een wat meer dan de ander. Vraag niet hoe het kan, maar profiteer ervan.

    1. Mevrouw Hoefnix Avatar
      Mevrouw Hoefnix

      Dank je wel!

      Wij zijn het inderdaad oneens op dit punt. 🙂 Mag best, vind ik niet erg. Maar het is wat mij betreft overduidelijk dat het verschil in kansen er zeker is. Uit mijn hoofd uit het nieuws van de afgelopen weken:
      – zwarte meisjes die hoogbegaafd zijn, worden nog vaker niet onderkend dan witte jongetjes met hetzelfde IQ.
      – stage-discriminatie is echt dramatisch, jongens met Marokkaanse achternamen moeten eindeloos leuren voor ze een kans krijgen waar anderen veel makkelijker kansen krijgen.
      – mijn eigen werkgever was de afgelopen tijd weer in het nieuws qua seksisme en racisme, en vrouwen krijgen aantoonbaar minder kansen (ook bij gelijke omstandigheden qua aantal werkuren en kinderen). Ik verdien zelf honderden euro’s minder dan mijn mannelijke collega’s en dat is nergens op gebaseerd.

      En dan hebben we het nog alleen over economische verschillen. Het feit dat vrouwen slechtere gezondheidszorg krijgen bijvoorbeeld (lager opgeleiden trouwens ook), speelt ook nog mee.

      Ik wil niet te veel zeggen over mijn studie en achtergrond maar ik ben op dit onderwerp afgestudeerd en het is heel duidelijk dat zelfs relatief kleine verschillen heel grote effecten kunnen hebben.
      Bijvoorbeeld: met mijn bescheiden achtergrond (laag inkomen van ouders die weinig opleiding hadden) heb ik heel lang niet de kennis gehad over wat beleggen betekent. Het idee van mijn omgeving was altijd: beleggen is gokken. Je moet heel hard je best doen om door dat misverstand heen te breken en het is toeval dat dat in mijn geval gelukt is. Waarden die mensen meekrijgen zijn heel moeilijk te bestrijden. ‘Ga gewoon beleggen’ is makkelijker gezegd dan gedaan – letterlijk.

      Dat wil niet zeggen dat mensen in zelfmedelijden moeten blijven hangen. En we hebben het heel goed in Nederland. Maar ongelijkheid is het wel.

      1. Mr. Groeigeld Avatar

        Oneens zijn is prima, ook dat is een verschil 😉

        Wat je noemt zijn allemaal ongelijkheden in kansen, die moeten we gewoon aanpakken. Dus daar zijn we het helemaal over eens.

        Zo te lezen hebben we een vergelijkbare achtergrond. Dat het toeval is dat je bent gaan beleggen: was het echt toeval of had je al langer interesse of de drang/noodzaak/why om je geld meer te laten groeien? Daarna heb je zelf de keuze gemaakt.

        Het is inderdaad gemakkelijker gezegd dan gedaan, al kun je tegenwoordig in 30 minuten een acccount openen, geld storten en een wereldwijde ETF kopen. De vraag is of mensen de moeite ervoor willen doen. Veel gaat over keuzes maken, ook de keuze om je ergens in te verdiepen, moeite te doen, je ouderlijke waarden te toetsen en daarna wel of niet in actie te komen. Die keuze heeft iedereen.

        1. Mevrouw Hoefnix Avatar
          Mevrouw Hoefnix

          Ah, mooi. Altijd fijn om te merken waar je het eens bent met iemand. 🙂
          Ik denk dat het een echte drempel is, en dan vooral een psychologische. Als ik niet toevallig een podcast had gehoord en daarom JL Collins had gelezen (ik had toch nog een audible credit over en wat moest ik daar anders mee) dan had ik het nooit gedaan. Het klonk als gokken. Dat is zo jammer want die groep is heel groot.

          1. Mr. Groeigeld Avatar

            Goed dat je de stap hebt genomen dus. Die drempel/vooroordelen herken ik ook om mij heen, al lijkt het meer te zijn bij de vorige generatie. Ik heb mijn ouders nooit verteld dat ik beleg, want dat vinden ze “helemaal niets” en met “grote risico’s” (aldus van horen zeggen en viavia).
            Daarom zijn er blogs, zoals deze, om te proberen mensen hun ogen te openen.

            Dus ondanks dat we her en der van mening verschillen, zijn we goed bezig 🙂

          2. Mevrouw Hoefnix Avatar
            Mevrouw Hoefnix

            Ja, dat hebben we toch maar mooi gedaan. En hopelijk lezen genoeg mensen dit soort blogs om er een paar over de streep te trekken.
            Ik heb het mijn ouders wel een keer verteld maar ze hebben het hoofdschuddend aangehoord… Ik heb het er verder maar niet over.

  2. johmar de Groot Avatar
    johmar de Groot

    Precies , ken genoeg mensen die meer te besteden hebben en eigenlijk alleen maar bezig zijn hun inkomsten te vergroten. En vinden dat mensen die minder hebben maar harder moeten werken.

  3. johmar de Groot Avatar
    johmar de Groot

    Klinkt in theorie heel mooi, maar voorzie dat wie ooit arm was en rijk word al snel anders gaat denken. Want al zijn er multimiljairs die geld vergaarden door familie, er zijn er ook die eerst geen geld hadden en daarna rijk werden al dan niet door geluk of door hard te werken. Die zullen ook hun eigen geld graag zien vermeerderen en het niet perse verdelen onder de minder fortuinlijken enkele uitzonderingen daargelaten. Misschien ben ik te cynisch maar ben bang van niet.

    1. Mevrouw Hoefnix Avatar
      Mevrouw Hoefnix

      Ja, daar heb je wel een punt. Maar je hoeft er natuurlijk geen miljairdair van te worden, of zelfs miljonair. De meeste mensen die via indexbeleggen vermogen krijgen, eindigen niet stinkend rijk, maar gewoon comfortabel en misschien ook financieel onafhankelijk. En het is voor mij een prettig gedachtenexperiment om te bedenken hoe de westerse wereld zou werken als ook arme mensen gingen beleggen. Dan heb je een gelijkwaardiger wereld. Of die zou je hebben, als het ooit zou gebeuren.
      Maar je hebt gelijk. Van veel geld word je meestal niet een beter mens.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Deze site gebruikt zo min mogelijk cookies, maar wel om bezoekers te kunnen tellen. View more
Cookies settings
OK
NIET OK
Privacy & Cookie policy
Privacy & Cookies policy
Cookie name Active

Wie ben ik

Ik ben een particulier individu die blogt op https://hoefnix.net. Behalve de gebruikelijke wijsheden over beleggen en besparen heb ik verder geen bijzondere financiële kennis. Maak dus je eigen keuzes. De mensen naar wie ik link, heb ik wel zeer hoog zitten - en met mij veel anderen.

Comments

When visitors leave comments on the site we collect the data shown in the comments form, and also the visitor’s IP address and browser user agent string to help spam detection. An anonymized string created from your email address (also called a hash) may be provided to the Gravatar service to see if you are using it. The Gravatar service privacy policy is available here: https://automattic.com/privacy/. After approval of your comment, your profile picture is visible to the public in the context of your comment.

Cookies

If you leave a comment on our site you may opt-in to saving your name, email address and website in cookies. These are for your convenience so that you do not have to fill in your details again when you leave another comment. These cookies will last for one year. If you visit our login page, we will set a temporary cookie to determine if your browser accepts cookies. This cookie contains no personal data and is discarded when you close your browser.

Embedded content from other websites

Articles on this site may include embedded content (e.g. videos, images, articles, etc.). Embedded content from other websites behaves in the exact same way as if the visitor has visited the other website. These websites may collect data about you, use cookies, embed additional third-party tracking, and monitor your interaction with that embedded content, including tracking your interaction with the embedded content if you have an account and are logged in to that website.

Who we share your data with

If you request a password reset, your IP address will be included in the reset email.

How long we retain your data

If you leave a comment, the comment and its metadata are retained indefinitely. This is so we can recognize and approve any follow-up comments automatically instead of holding them in a moderation queue. For users that register on our website (if any), we also store the personal information they provide in their user profile. All users can see, edit, or delete their personal information at any time (except they cannot change their username). Website administrators can also see and edit that information.

What rights you have over your data

If you have an account on this site, or have left comments, you can request to receive an exported file of the personal data we hold about you, including any data you have provided to us. You can also request that we erase any personal data we hold about you. This does not include any data we are obliged to keep for administrative, legal, or security purposes.

Where your data is sent

Visitor comments may be checked through an automated spam detection service.
Save settings