Hoe lees je vier kranten voor de prijs van een halve?

Afgelopen weken zijn er een hoop dingen gebeurd waar een mens niet vrolijk van wordt. In de VS, in Nederland, in mijn stad Amsterdam, eigenlijk overal. Al die dingen hebben gemeen dat de feiten er nauwelijks toe doen.

Ik heb wel een idee over een van de oorzaken. Vorige maand sprak ik op een feestje een jong iemand met een prestigieuze baan en een fantastische opleiding. Zij maakt onderdeel van een elite waaruit over tien, twintig jaar de politici van de gevestigde partijen geplukt worden. Op dat feestje was de verkiezing van Trump, die we wel aan zagen komen, het gesprek van de avond. De jonge vrouw had het hoogste woord. Op bijzonder zelfverzekerde toon verkondigde ze waarheden. Het was niet eens zozeer dat haar informatie niet klopte, het was alleen heel eenzijdig en soms zonder belangrijke context. Uiteindelijk vroeg iemand: ‘Hoe weet jij dit eigenlijk allemaal?’ en toen zei ze stralend: ‘Tiktok.’

Later vroeg ik haar of ze dat geen probleem vond. Tenslotte is de Tiktok-bubbel ook de oorzaak dat onze nationale fluitketel Thierry Baudet zo populair is onder jongeren. Wie zegt haar dat ze niet in diezelfde algoritme-fuik zwemt, alleen met een andere niche? Haar antwoord was: ‘Ja, maar die video’s komen van MSNBC enzo, dus de bron is heel betrouwbaar.’ Amerikaanse nieuwszenders zijn oppervlakkig en bijzonder gekleurd, dus die betrouwbaarheid van haar bron valt nogal tegen. MSNBC is bijvoorbeeld heel links, en sommige onderwerpen zullen daar nooit aan bod komen.

Samengevat: een hoogopgeleid, geïnteresseerd, slim, jong mens, haalt haar informatie over de wereld uit Amerikaanse nieuwszenders, en dat dan ook nog door een filter van een socialmediaplatform waar de Chinese staat een flinke vinger in de pap heeft. Geen wonder dat de halve planeet aan desinformatie ten onder gaat, als het haar al gebeurt.

Algoritmes op social media drijven op ophef, woede, verontwaardiging, het grote gelijk zonder nuance, simpele oplossingen. Het doel van zo’n platform is je aandacht vasthouden, verder niets. Behalve dat het nog erger kan, natuurlijk. Twitter is tenslotte al veranderd in een politieke tool voor Trump. En hoe langer Trump in het Witte Huis zit, hoe meer ook de algortimes van bijvoorbeeld Facebook en Instagram naar Republikeinse pijpen zullen dansen.

Daarom een oproep: lees een krant. Eentje die niet Telegraaf heet, want die heeft het niet zo op goede informatie. Letterlijk elke andere landelijke krant heeft het doel je te informeren. Vanuit verschillende politieke of levensbeschouwelijke kleuren maar wel met hart voor de goede zaak en gebaseerd op feiten, met oog voor omstandigheden en context.

Maar ja, kranten kosten geld. Daarom een tip. Hoe lees je een krant voor zo min mogelijk geld? Je zoekt iemand die al een abonnement heeft op de Volkskrant, Trouw, AD of het Parool, en dan vraag je: zullen we hem delen? Die persoon kan inloggen op diens account, jou ‘meelezer‘ maken, en dan heb jij ook een volledig digitaal abonnement. Vervolgens deel je de kosten vanaf nu. Andersom kan natuurlijk ook: je hebt al een abonnement en halveert de kosten door iemand meelezer te maken.

Een vriendin van mij en ik doen het hieronder even voor in een opvallend levensecht rollenspel.

Diezelfde avond nog ben je dan allebei de gelukkige lezers van het beste medicijn tegen desinformatie voor een tientje in de maand. En het wordt nog beter: al deze kranten vallen onder de DPG-paraplu, en je kunt met een DPG-abonnement ook alle andere DPG-kranten online lezen. Van de kwaliteitskranten mis je dan alleen het NRC, want die heeft een andere eigenaar.

Kortom: ik heb nu een abonnement op drie landelijke en een Amsterdamse krant, voor de prijs van een halve. Plus nog een paar regionale die ik niet lees, maar ik zou het kunnen doen. Ik had liever gehad dat die nieuwsplatformen niet allemaal dezelfde eigenaar hadden, maar als het dan toch moet, laten we er dan maar gebruik van maken. Het doet me trouwens ook denken aan die tijd dat mijn opa een krant las, de buurman een andere, en als ze hem uit hadden, deden ze die bij elkaar in de brievenbus.

Nog goedkoper? Lees de krant in de bieb. Niet goedkoper, wel gezellig: schuifel elke morgen op je gemakje naar zo’n café waar de krant op de stamtafel ligt. Ik zie het mezelf wel doen, later als ik groot ben en niet meer werk.